Birol BOZKURT
Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılına denk gelen, son yılların en değerli seçimlerinden biri olan birinci yarışı geride bıraktık. 13. Cumhurbaşkanlığı seçimleri, Türkiye’de 21 yıldır iktidarda olan AK Parti için tam veya devam seçimi olarak ön plana çıktı. Sonuç olarak seçim öncesi birçok vaat verildi ve bunların bir kısmı seçimlerden önce hayata geçirildi.
Böylelikle Ocak-Nisan döneminde bütçe gelirleri yüzde 38,6 artarak 1 trilyon lira civarında kalırken, giderler yüzde 83,9 artarak 1,5 trilyon liraya yaklaştı. Yılın ilk dört ayında 135 milyar lira faiz ödendi. Faiz hariç 247,3 milyar TL açık verildi.
Sanılanın aksine anketlerin tutarsız çıktığı Cumhurbaşkanlığı seçimleri ikinci türden oldu. Anketlere ve birçok yabancı kuruluşa göre, 14 Mayıs seçimlerinden itibaren olası bir iktidar değişikliğinin yanı sıra ekonomi politikalarında köklü bir değişiklik bekleniyordu.
Ekonomistler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yüzde 49,5 ile liderliğinin ardından birinci cinsiyetten sonra iktidar değişikliği ihtimalinin zayıfladığını, ekonomistler ise ekonomi politikalarında değişikliğin kural olduğunu söylüyor. Bütçe açığının seçim ekonomisiyle devam etmesinin kaçınılmaz olduğuna işaret eden ekonomistler, önümüzdeki dönemde risklerin ne olduğunu DÜNYA’ya anlattı.
Yatırımcıların gözü 28 Mayıs’ta ekonomi politikaları dışında yatırımcıların odak noktası seçimlerdi. Seçim öncesi iktidar değişikliği beklentisiyle gelişen piyasalar seçimin ilk gününde ağır kayıplar verdi.
İlk şoku atan Borsa İstanbul günü yükselişle tamamladı. Görüşlerine başvurduğumuz piyasa uzmanları, seçimden önceki hafta yüzde 25 yükselen bankacılık hisselerinin seçim sonrası satışa yol açtığını söylüyor. Altın yatırımcılarının da gözü ikinci tipte olacak. Uzmanlar gram altı alım fırsatları olduğuna dikkat çekiyor.
Ekonomide önemli konular kapıda. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından önümüzdeki dönemin ekonomi politikalarının nasıl şekilleneceği merakla bekleniyor. Seçim ekonomisinin etkilerinin önümüzdeki günlerde ortaya çıkmaya başlayacağını belirten Ekonomist Dr. Murad Kayacan, “Seçimlerden sonra para muslukları açılıp siyasiler bir sürü yerine getirilemeyecek sözler verince, işin içinden çıkılmaz bir hal aldı. milli ekonomimiz ciddi sorunlarla mücadele edecek.”
Kayacan, ekonomiyi bekleyen riskleri şöyle sıraladı;
1-Yabancı yatırımcıların öncelikli olarak portföye yönelmesi ile birlikte bir süredir yaşanan yatırım ortamındaki sakinlik,
2. Enflasyon ve son yıllarda mal ve hizmet üretimi ile döviz kurlarından daha fazla parasal emisyon artışına bağlı olarak hayat pahalılığının kaçınılmaz olarak artması,
3. OECD ortalamalarının üzerinde olan büyüme sayısındaki artışın işgücünü tam olarak yansıtmaması,
4. Depremin neden olduğu üretim ve iş gücü kaybının etkileri,
5. G-20’de en yüksek ikinci enflasyona sahip yatırımcılara negatif faiz veren ülke olarak TL’den kaçışın durdurulması,
6. Hızla artan cari açık ve buna bağlı olarak bütçe açığının kontrol altına alınması,
Geçen hafta yükselen hisseler bu hafta düşüyor
Seçim sonrası piyasalardaki görünüm de yakından izleniyor. Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Genel Müdür Yardımcısı Eda Karadağ, seçim öncesi banka ve holding paylarında sert artışların yaşandığını belirterek, “BİST30 ortasında en yüksek getiri geçen hafta yüzde 20,16 ile Koç Holding, 19,30 ile İş Bankası C oldu. yüzde 18. Garanti Bankası yüzde 89, YapıKredi yüzde 17.36 ve Akbank yüzde 16.98. İlk beşteki bankaların paylarının ağır olduğu ve bankacılık endeksinin haftayı yüzde 25 getiri ile kapattığı görüldü.
Özellikle seçim öncesi beklentiler ve yabancı fonların etkisi bu hisselerde alımların güçlenmesini destekledi. Ancak 14 Mayıs’tan sonra istikrar değişti ve banka hisselerinin geçen haftanın faizlerini geri verdiği görüldü.
4.430 puan bazında düşüşlerde önemli
Seçimlerin ikinci tipte kaldığına ve seçim belirsizliğinin piyasalar üzerinde baskı oluşturmaya devam ettiğine dikkat çeken Karadağ, “Borsa için 200 günlük ortalamanın teknik olarak gücünü koruduğunu gözlemliyorum. Seçim öncesi tepkiler bu ortalamadan geldiği için 200 günlük hareketli ortalama yani 4430 noktadan geçen bölge güçlü bir çıpa noktası olarak takip edilebilir.
Haftanın ilk işlem gününde bile sert fiyat hareketlerine rağmen endeksin 200 günlük ortalamasının altına düşmemesi dikkat çekiyor. Dolayısıyla 28 Mayıs’a kadar 200 günlük ortalamanın üzerinde kaldığı sürece satışların sınırlı kalması hatta yatay ve zayıf bir görünüm sergilemesi beklenebilir.
Seçim netleşene kadar borsada bir yön konuşmak sorun olabilir diye düşünüyorum. Süre dolduğunda oynaklık artabilir. Ancak sonrasında piyasanın istikrar kazanmasını bekleyebiliriz. Siyasilerin bu dönemdeki açıklamaları yakından takip edilecek. Bahis hala hassas olduğundan, olası yeni telaffuzlar fiyatlandırmada belirleyici olabilir.”
Altın fiyatları seçim sonrası düştü
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş, altında yaşanan düşüşün alım yapmak isteyenler için fırsat olduğunu belirterek, “Seçim öncesi altın fiyatlarında sert artışlar görmüştük ancak bu artışlar sağlıksız fiyatlardı. Hem boşluklar açıldı hem de manipülasyon fiyatlaması yaşandı. Seçim öncesi gram altının 1.516 TL seviyesine yükseldiğini gördük.
Vatandaşlara bu seviyelerden alım yapmamaları yönünde birçok uyarıda bulunduk. Bugün baktığımızda gram altının iki günde 154 lira azalarak 1.362 TL seviyesine kadar gerilediğini gördük. Kısa vadede 1350-1400 TL aralığını takip etmeye devam edeceğim. Orta ve uzun vadede yaz aylarında 1.450 seviyesi hedef olacaktır. Elinde altın olanlar beklemeye devam etsin. Altın almak isteyenler için bu günler bir fırsat diyebilirim.”
Fitch’ten uyarı
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, ikinci nesil seçimlerin siyasi ve ekonomik belirsizlikleri uzattığına dikkat çekerek, seçim sonrası kurulacak hükümetin büyük bütçe açığı ve yüksek enflasyon gibi sorunlarla karşı karşıya kalacağına işaret etti. Fitch, Türkiye’de büyümeyi destekleyen alışılmadık politikalar nedeniyle ödeme istikrarı alanındaki baskıların arttığına işaret ederek, Türkiye’de ikinci tip seçimler nedeniyle siyasi ve ekonomik belirsizliğin en azından sonuna kadar devam edeceğine işaret etti. ayın. Fitch tarafından yayınlanan notta, seçimler sonrasında uygulanacak ekonomi politikalarının izleneceği belirtildi.
